Aan het woord...

De casus van Rosa

In het kader van een casus complex ziekteverzuim van een medewerkster van een grote organisatie, vraagt de bedrijfsarts een jaar na de ziekmelding een psychodiagnostisch belastbaarheidsonderzoek aan. De medewerkster is werkzaam in een coördinerende, faciliterende, dienstverlenende rol. We zullen haar Rosa Jansen noemen, bijna 60 jaar. Na een periode van afwezigheid wegens ziekte heeft Rosa tot de helft van haar uren opgebouwd. Nu stagneert zij opnieuw als gevolg van weer toenemende klachten. Ze ervaart een te hoge werkdruk en onvoldoende tijd voor een veelheid aan taken. Ze heeft het gevoel niet welkom te zijn op haar werkplek, wat haar enorme angst bezorgt over behoud van haar baan. Haar leidinggevende interpreteert de toename van Rosa’s klachten als een slechte voorbode voor een succesvolle re-integratie en draagt zijn scepsis daarover naar haar uit. Daarmee is de vicieuze cirkel rond voor Rosa.

Het doel van de bedrijfsarts is om objectieve informatie te verkrijgen met betrekking tot haar belastbaarheid, ter onderbouwing van de op te stellen Functionele Mogelijkheden Lijst (FML) [1]. De verstandhouding tussen Rosa en haar leidinggevende is in de afgelopen tijd verslechterd. De bedrijfsarts vreest dat wederzijds toenemend wantrouwen over elkaars intenties en motieven uiteindelijk zal leiden tot verlies aan beide kanten. Zover wil deze arts het niet laten komen. Daarom vraagt zij inzicht in wat er bij Rosa écht aan de hand is.

In een belastbaarheidsonderzoek neem ik tests op ter meting van cognitieve capaciteiten, leerstijl, persoonskenmerken, psychische klachten, coping, loopbaanwaarden, en preferente rollen. Uit de anamnese waarin arbeidsbeleving, bronnen van werkplezier, werkomstandigheden en verhoudingen, klachten en stressoren werden besproken komt een diffuus beeld naar voren. Sterke ambities klinken door in succes bij presteren en het behalen van resultaat, maar er blijkt ook een kwetsbare belastbaarheid in termen van weerbaarheid en stressbestendigheid te zijn. Dit zijn, naast de twijfel van de leidinggevende over de kans op succes van de re-integratie van Rosa, redenen te meer voor het inzetten van een extra test. Ik laat Rosa ook de AMI (Achievement Motivation Inventory) invullen. Deze test gaat na in welke mate iemand gemotiveerd is om uitdagende persoonlijke en professionele doelen te bereiken. De AMI ‘meet’ de motivatie aan de hand van 17 schalen omtrent zelfverzekerdheid, ambitie en taakgerelateerde motivatie.

Het testprofiel van de AMI

Het testprofiel van de AMI bleek van meerwaarde in het begrijpen van de testresultaten in onderlinge samenhang én in samenhang met de informatie uit de anamnese. Samenvattend kwam uit de AMI het beeld van ‘rupsje nooit genoeg’ naar voren. Rosa bleek te beschikken over een overdaad aan inzet, sterke intrinsieke motivatie, behoefte aan cognitieve uitdaging, een actieve houding ten opzichte van nieuwe taken, en een bereidheid om meer energie dan gemiddeld te investeren in het streven naar resultaat en succes. De ideale medewerkster, je zou er blij mee zijn als leidinggevende. Maar ambitie en zelfvertrouwen blijken in onbalans met elkaar, zo laat de testuitslag zien. Onder de rationele overtuiging dat succes afhangt van haar eigen inspanningen schuilt gevoelsmatig een groot pessimisme over haar kansen op succes, wat gepaard gaat met angst en een verhoogde kwetsbaarheid. Iets waar Rosa zich niet bewust van was. Voor alle partijen was het een eye-opener dat het, naast haar gezonde ambitie, juist deze negatieve met angst omhulde succesverwachting was die haar aanzette tot bovenmatige inspanning, overwerk en uiteindelijk tot uitputting en ziekmelding leidde. En zo werd deze een zelfvervullende voorspelling. De angst werd uitgelokt door de interpretatie ‘eruit gewerkt te worden’ én blijkt nu, is ook aanwezig onder haar succesvol functioneren.

Conclusie en advies

Het zal niet verbazen dat verminderde belastbaarheid onderdeel was van de conclusie en advisering van het onderzoek. Het advies om te werken aan versterking van het zelfvertrouwen als fundament voor een stabiele draagkracht en reductie van de ervaren draaglast, gaf een nieuwe richting uit de impasse. Rosa en haar leidinggevende kwamen tot een constructiever gesprek, de bedrijfsarts kon verder met de FML en in het arbeidsdeskundig onderzoek dat volgde zijn de testresultaten dankbaar meegenomen.

[1] Een Functionele Mogelijkheden Lijst (FML) is een hulpmiddel om de belastbaarheid van werknemers vast te stellen. Beoordelingspunten uit de lijst zijn onder andere persoonlijk- en sociaal functioneren, werktijden en de mate waarin men zich kan aanpassen aan fysieke omgevingseisen.

Over de professional

Karien Boosten biedt vanuit haar praktijk Bureau Boosten sinds 1997 arbeidspsychologische hulpverlening aan particulieren of personen die vanuit hun rol als medewerker, werkgever, leidinggevende, (HR) manager of bedrijfsarts hulpvragen hebben.

Jouw verhaal in onze nieuwsbrief?
We gaan graag in gesprek met gebruikers van onze instrumenten en boeken.
Dat is leerzaam voor andere professionals én voor ons. Meedoen?
 

Over de AMI

De Achievement Motivation Inventory (AMI) is een persoonlijkheidsvragenlijst voor prestatiemotivatie in werkgerelateerde situaties. De AMI is primair ontwikkeld voor selectieprocedures voor personeel, maar kan ook ingezet worden op het toepassingsgebied van coaching en ontwikkeling. De AMI richt zich op volwassenen met een hoger opleidingsniveau (HBO/WO).