Het verwerven van emotionele en sociale competenties is een belangrijke ontwikkelingstaak in de kinderjaren. Emotieherkenning wordt gezien als basisvoorwaarde voor het begrijpen van emoties, dat van fundamenteel belang is voor het reguleren van emoties. Emotionele competenties zijn belangrijke voorspellers van prosociaal en sociaal competent gedrag. Bij de IDS-2 wordt het sociaal-emotionele ontwikkelingsniveau in kaart gebracht aan de hand van de subtests Emoties herkennen, Emoties reguleren en Sociaal competent handelen. In de casus van Leonie wordt toegelicht hoe de IDS-2 gebruikt, geïnterpreteerd en gecommuniceerd kan worden met betrekking tot het inschatten van het sociaal-emotioneel functioneren.
Aanleiding voor diagnostiek
De IDS-2 hoeft niet altijd in zijn geheel te worden afgenomen. Afhankelijk van de vraagstelling en de individuele uitgangspositie kunnen ook afzonderlijke onderdelen worden gebruikt. Zoals bij Leonie. Leonie is vijf jaar oud. Ze is enig kind. De leerkracht van groep 2 is van mening dat Leonie nog erg speels is en nogal kinderlijk overkomt, en bovendien motorisch onrustig lijkt. De leerkracht denkt dat Leonie een gemiddeld begaafd en geïnteresseerd kind is. Ze beheerst al veel schoolse vaardigheden zoals letters en namen schrijven en lezen. Ook kent ze de getallenruimte tot ongeveer 100 en kan ze optel- en aftrekopgaven in de getallenruimte tot 20 oplossen. Met voorschoolse opgaven waarin wetmatigheden en patronen op speelse wijze herkend moeten worden, heeft Leonie evenmin moeite. De leerkracht ziet wel een probleem met betrekking tot Leonies sociale vaardigheden. Leonie is erg op zichzelf en wordt vaak buitengesloten. Andere kinderen willen vaak niet met haar spelen, waarschijnlijk omdat Leonie alles naar haar hand wil zetten en erg dominant is. De ouders merken dat Leonie met steeds meer tegenzin naar de school gaat en zich ook niet op groep 3 verheugt, hoewel ze beslist geïnteresseerd is in leren. Op basis van het oordeel van de leerkracht kan ervan worden uitgegaan dat Leonies cognitieve potentieel bij haar leeftijd past en dat Leonie naar groep 3 kan gaan. De leerkracht en de ouders willen echter Leonies sociale problemen onderzoeken om haar start in groep 3 te vergemakkelijken.