Autismespectrum

In kaart brengen van de sensorische informatieverwerking met behulp van de SPM-2

Sensorische informatieverwerking (SI) houdt in, het waarnemen, het moduleren en het vervolgens kunnen integreren van zintuiglijke informatie. Dit proces is een voorwaarde om te kunnen komen tot leren en uitvoeren van doelgerichte handelingen en zo adequaat te kunnen deelnemen aan diverse activiteiten binnen verschillende (sociale) contexten. Uitgebreid onderzoek naar de sensorische-, motorische- en handelingsfuncties van een cliënt, om te zien hoe deze vaardigheden, het bewegen, het gedrag en de participatie kunnen beïnvloeden, is belangrijk. Op basis van de onderzoeksgegevens kan vervolgens een adequate, op de persoon afgestemde interventie worden gebaseerd.

Eén van de onderdelen die als instrument inzetbaar is binnen een gedegen en uitgebreider SI onderzoek is de SPM-2. De SPM-2 is een genormeerde, gevalideerde en daarmee betrouwbare Nederlandstalige vragenlijst die inzicht geeft in de verwerking van sensorische informatie bij kinderen, jongeren en volwassenen in de leeftijd van twee tot en met tachtig jaar. Vanwege de beschikbare ouder-, leerkracht-, informanten- en/of zelfrapportagelijsten geeft de SPM-2 informatie over de verwerking binnen verschillende (sociale) contexten en is daarbij inzetbaar voor alle doelgroepen. De beschikbare informantenlijsten maken het niet alleen mogelijk om kinderen, jongeren en volwassenen met een normale ontwikkeling in kaart te brengen, maar is de vragenlijst ook inzetbaar bij kinderen/cliënten met o.a. een verstandelijke beperking, dementie en/of NAH.

De SPM-2 is ontwikkeld en gebaseerd op de Ayres Sensory Integration (ASI) Theory. De ASI gaat onder andere uit van een zestal patronen die onderlinge verbanden aantonen bij problemen in de zintuiglijke prikkelverwerking en daarmee de samenhang tussen sensorische en motorische functies weergeeft. Eén van de onderliggende bevindingen vanuit de ASI is bijvoorbeeld dat tactiele waarneming wordt geassocieerd met motorplanning. Het hebben van kennis en inzicht in de zes verschillende patronen helpt om dit specifieke patroon onder andere met behulp van de SPM-2 te kunnen herkennen. We zien bij dit patroon dan dat er een verminderde tactiele perceptie en discriminatie en lage praxis scores uit de scores op SPM-2 NL komen.

Bij estaSI Trainingen worden diverse opleidingen aangeboden op het gebied van sensorische informatieverwerking voor professionals die werkzaam zijn binnen de doelgroepen kinderen (met of zonder autisme en/of (L)VB), volwassenen met een verstandelijke beperking, NAH en/of GGZ en mensen met dementie. Voor iedere professional werkzaam met de hiervoor genoemde doelgroepen heeft estaSI een passende opleiding.

Binnen deze opleidingen staat het uitgebreid in kaart brengen van de sensorische informatieverwerking centraal, waarbij er inzicht verkregen wordt in de verschillende manieren van reageren op sensorische informatie en de mogelijke invloed daarvan op het bewegend functioneren, het gedrag en de sociale participatie van de cliënt. Er wordt in de trainingen uitgebreid aandacht besteed aan de Ayres Sensory Integration Theory. Tevens wordt er vanuit een brede (niet alleen zintuiglijke) kijk op de cliënt gekeken waar sensorische aspecten geïntegreerd kunnen worden in het handelingsplan, passend binnen het totale proces van intake en onderzoek tot behandelen en evaluatie. De kennis over de SI kan vervolgens worden meegenomen binnen het onderzoek, de behandelingen en de adviezen omtrent de problemen in het bewegen, de communicatie, het gedrag, de activiteiten en de sociale participatie in alle betrokken milieus van de cliënt.

Met het kunnen scoren en juist interpreteren van deze vragenlijst, kan met kennis van deze patronen in combinatie met andere onderzoeksuitkomsten, direct richting worden gegeven aan een eventuele interventie. Dit kwam ook duidelijk naar voren binnen de diverse (soms complexe) casussen binnen de cursussen, waarbij de uitkomsten uit de SPM-2, richting gaven aan vervolg van het onderzoek en het uiteindelijk komen tot een passende interventie.

 

 

Esther Fleurbaay is eigenaar van en docent bij estaSI Trainingen. Daarnaast heeft zij een praktijk voor kinderfysiotherapie waar zij onder andere veel kinderen met verschillende, soms zeer complexe SI problemen begeleidt en frequent samenwerkt met of advies geeft aan andere zorgverleners.

Esther is tevens lid van een internationale SI werkgroep waardoor zij mede contact heeft met de auteurs van de SPM-2. Daarnaast is zij vanuit de rol als country lead voor Nederland, betrokken bij de ontwikkeling, lancering en doceren van een nieuwe SI test, de EASI.