Aandacht is een breed begrip, dat verwant is aan begrippen als concentratie, focus, en oplettendheid. Over het algemeen wordt er hoofdzakelijk onderscheid gemaakt tussen drie verschillende soorten aandacht:

1. Selectieve aandacht: het vermogen om je aandacht te richten op specifieke stimuli of taken, terwijl je andere informatie negeert of onderdrukt. Een voorbeeld hierbij is het lezen van een boek in een drukke en lawaaiige omgeving, waarbij je de omgevingsgeluiden en visuele prikkels negeert, terwijl je je concentreert op de activiteit van het lezen.
2. Volgehouden aandacht: het vermogen om je aandacht een langere tijd te richten op specifieke stimuli of taken. Het gaat hierbij dus om dat je de aandacht langdurig vasthoudt zonder afgeleid te raken, ook wanneer de stimuli of taken monotoon of saai zijn. Voor deze vorm van aandacht heb je doorgaans zelfdiscipline, geduld en doorzettingsvermogen nodig.
3. Verdeelde aandacht:het vermogen om je aandacht te verdelen tussen verschillende stimuli of taken. Een voorbeeld hierbij is wanneer je tijdens het koken meerdere taken tegelijkertijd moet uitvoeren, zoals groenten snijden, water koken, pannen controleren, en de oven in de gaten houden.

Problemen op het gebied van aandacht kunnen verminderde prestaties op school of op het werk tot gevolg hebben. Daarnaast kunnen aandachtsproblemen leiden tot gevaarlijke situaties, bijvoorbeeld bij het besturen van een voertuig of het bedienen van een machine. Het is daarom erg belangrijk om aandachtsproblemen op een betrouwbare manier te kunnen vaststellen. Op die manier kan de juiste behandeling worden bepaald en kan gericht advies gegeven worden voor het verbeteren van het individueel functioneren.

De d2 Aandachts- en concentratietest is een snelle en betrouwbaar instrument voor het meten van selectieve aandacht, volgehouden aandacht, en snelheid van informatieverwerking. De d2 is op papier en digitaal af te nemen, en is geschikt voor kinderen en volwassenen.

De Conners-3 is een vragenlijst waarmee de symptomen van ADHD en gerelateerde problemen in kaart kunnen worden gebracht bij kinderen en jongeren van zes tot en met achttien jaar. De Conners-3 bestaat uit een ouder-, leerkracht- en zelfrapportage.

De IDS-2 brengt het cognitieve en algemene ontwikkelingsniveau in kaart bij kinderen en jongeren van 5 tot en met 20 jaar. Met de subtest ‘Aandacht verdelen’ van de module Executieve functies kunnen problemen met verdeelde aandacht worden vastgesteld.