Doel en doelgroep
Bekijk hier een filmpje over adaptief gedrag en hoe je dat betrouwbaar in kaart kunt brengen, onder andere met de SCAF:
###VIDEO#PATH[https://player.admiralcloud.com/?v=8d8caa23-9ea2-419f-aefd-683de920617a]#TITLE[Adaptief gedrag - met ondertiteling]###
In Nederland zijn er naar schatting 1,1 miljoen mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB). Een groot aantal mensen ondervindt daarmee ernstige problemen in het dagelijks leven, vanwege verminderd cognitief functioneren en beperkingen in adaptieve vaardigheden. Moeilijkheden in het adaptief functioneren uiten zich vaak in signaalgedrag, waaronder problemen op het gebied van sociale aansluiting, reizen met het openbaar vervoer, het lezen van instructies, persoonlijke verzorging, gezondheidsvaardigheden en bijvoorbeeld het rekenen met geld.
Een volledig diagnostisch onderzoek naar het niveau van functioneren van een persoon is belastend en kostbaar. De SCAF is een betrouwbaar screeningsinstrument dat gebruikt kan worden om snel te bepalen of er mogelijk sprake is van LVB. De SCAF kan ook gecombineerd worden met de SCIL. Met de beide screeners samen maakt men in korte tijd een inschatting van het functioneren op de belangrijkste domeinen uit de DSM-5 classificatie van LVB. De SCAF kan ook worden ingezet als uitgangspunt voor een behandel- of zorgplan. De SCAF kan worden ingezet door elke professional die in aanraking komt met personen met LVB, waaronder in het onderwijs, de GGZ, de gehandicaptenzorg, psychiatrie, de politie, bij reclassering en in penitentiaire inrichtingen.
Beschrijving
De SCAF is een screeningsvragenlijst voor adaptief functioneren bij personen waarbij mogelijk sprake is van LVB. De SCAF bestaat uit twaalf vragen, die door een interviewer aan de respondent worden voorgelegd. De twaalf vragen dekken de drie domeinen van adaptief functioneren, in overeenstemming met de definitie van adaptief functioneren volgens de DSM-5: het sociale, het conceptuele en het praktische domein.
Met de SCAF wordt naar herkenbare situaties uit het dagelijks leven gevraagd. De vragen zijn kort en gemakkelijk te begrijpen, en mogen herhaald worden wanneer de respondent de vraag niet begrijpt. Dit maakt de SCAF een gebruiksvriendelijk instrument voor zowel de interviewer als de respondent.
De uitslag van de SCAF kan eenvoudig worden berekend en wordt vergeleken met een afkappunt waarmee betrouwbaar onderscheid kan worden gemaakt tussen vermoedelijk LVB en vermoedelijk niet-LVB. Dit geeft inzicht in de ondersteuningsbehoeften van de respondent en ondersteunt de beslissing of aanvullend onderzoek wenselijk is.
Afname, scoring en rapportage
De SCAF wordt op pen-en-papier in interviewvorm afgenomen bij de persoon waarvan het vermoeden bestaat dat er bij hem/haar sprake is van een LVB. De afname duurt ongeveer 10-15 minuten. Het scoren van de SCAF vindt in ongeveer 5 minuten plaats, met behulp van de handleiding. Elke vraag krijgt 0, 1 of 2 punten en de opgetelde totaalscore wordt vergeleken met een afkappunt.
Voor de SCAF gelden geen specifieke opleidingseisen. Hierdoor kan de SCAF laagdrempelig worden ingezet door een verscheidenheid aan professionals.
Kwalificatieniveau: Niveau A
Normen
Van 2018 tot 2020 is er uitgebreid onderzoek gedaan onder 315 Nederlandse jongeren en volwassenen (16+) met en zonder een LVB. Naar aanleiding van dit onderzoek heeft de SCAF zijn definitieve vorm gekregen. Het wetenschappelijk onderzoek en de onderbouwing van de betrouwbaarheid en de validiteit zijn uitgebreid beschreven in de handleiding.
Jaar van uitgave
2022